In een wereld die voortdurend verandert, is het vermogen om je organisatie snel aan te passen en te innoveren cruciaal voor succes. Dit noemen we enterprise agility. Een kenmerk van wendbare organisaties is dat er een heldere, gedeelde visie is en duidelijke gezamenlijke doelen. Medewerkers begrijpen de koers van de organisatie en zien hoe veranderingen daarin passen. Dit zorgt ervoor dat aanpassingen sneller en effectiever worden doorgevoerd en daarmee ook sneller tot succes leiden. Maar hoe zorg je ervoor dat visie en doelen écht landen in de organisatie?
Vrijwel elke organisatie beschikt over een visie en doelstellingen. Ze geven richting, zorgen voor focus en helpen prioriteiten stellen. Toch blijven deze vaak op papier hangen. Wat ontbreekt, is dat missie, visie en strategie op een inspirerende en consistente manier worden gedeeld met de hele organisatie. Pas als medewerkers de koers kennen én zich ermee verbonden voelen, ontstaat eigenaarschap. Dan is er minder noodzaak tot micromanagement, en ontstaat ruimte voor initiatief. Een gedeelde, duidelijke richting is dan ook geen luxe, maar een basisvoorwaarde voor wendbaarheid.
Het begint bij het ‘waarom’. Als medewerkers begrijpen waarom de organisatie iets wil bereiken, voelen zij zich eerder betrokken bij het ‘wat’ en het ‘hoe’. Daarom is het essentieel om visie en doelen niet alleen top-down te communiceren, maar juist ook bottom-up mee vorm te geven. Denk aan workshops, dialoogsessies of co-creatietrajecten. Zo benut je de collectieve kennis in de organisatie en zorg je ervoor dat verschillende perspectieven worden meegenomen. De visie wordt dan niet opgelegd, maar gedeeld en gedragen – wat leidt tot meer begrip én praktische uitvoerbaarheid.
Als manager speelt communicatie een sleutelrol. Blijf de visie actief herhalen, vooral bij nieuwe initiatieven: hoe dragen deze bij aan het grotere geheel? Zo ontstaat inzicht in hoe alle inspanningen – groot of klein – bijdragen aan de gewenste verandering. Door te sturen op het wat (resultaat) en teams autonomie te geven over het hoe (de uitvoering), versterk je eigenaarschap en betrokkenheid. Je geeft richting zonder te verstikken.
Deze benadering vraagt om een andere vorm van leiderschap – één die ruimte biedt in plaats van controleert. Twee relevante vormen zijn:
Agile Leadership
Deze leiders zien teams als zelforganiserende eenheden die continu verbeteren. Hun rol is faciliterend: ze zorgen voor een duidelijke richting, stellen heldere kaders en regelen de randvoorwaarden – zoals tijd, budget en middelen – zodat teams optimaal kunnen presteren. Ze sturen niet op details, maar creëren ruimte waarin teams verantwoordelijkheid kunnen nemen.
Intent-Based Leadership
Deze stijl doorbreekt hiërarchische structuren en is gebaseerd op vertrouwen. Medewerkers worden gezien als capabel om zelfstandig beslissingen te nemen, mits het doel duidelijk is en zij intrinsiek gemotiveerd zijn. Leiders richten zich op het bespreken van resultaten en voortgang, niet op hoe het werk gedaan moet worden. Ze zorgen ervoor dat medewerkers zich verbonden voelen met het doel, een proces dat we ook wel ‘wilsoverdracht’ noemen: het overbrengen van het verlangen om een doel te bereiken.
Van visie naar versnelling
Wanneer visie en doelen gedeeld worden én ruimte ontstaat voor eigenaarschap, kunnen medewerkers sneller en effectiever inspelen op veranderingen. Ze gebruiken hun vakmanschap om beslissingen te nemen en dragen actief bij aan het behalen van doelen. Teams krijgen de vrijheid om te experimenteren, nieuwe ideeën te verkennen en initiatieven te nemen – zolang deze bijdragen aan de gedeelde richting. Die combinatie van helderheid en autonomie benut de collectieve intelligentie van de organisatie. Het resultaat: niet alleen meer wendbaarheid en snelheid, maar ook hogere betrokkenheid, productiviteit en behoud van talent.
Een bijvangst waar elke organisatie van profiteert.